Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Konstancin-Jeziorna. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2025,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2025,
Program Wsparcia Rodzin Wielodzietnych w Gminie Konstancin-Jeziorna,
Polityka Senioralna Gminy Konstancin-Jeziorna na lata 2021-2025,
Wieloletni gminny program osłonowy "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2024-2028,
Konstancińska Karta Seniora,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Konstancin-Jeziorna.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Konstancin-Jeziorna związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców.
Na wzrost poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r. Na rosnącą tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.
Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. OPS wydatkował 22.302.759,11 zł (w tym 11.251.800,13 zł dotacji).
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są:
środki własne gminy,
dotacje do zadań własnych,
oraz dotacje do zadań zleconych.
W trakcie 2024 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent rodziny", "Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością" czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego czy organizacja i koordynowanie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego.
Wartość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie OPS
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Liczba rodzin objętych pomocą w 2024 r. - 465 rodzin.
Liczba przyznanych świadczeń w ramach zadań własnych:
zasiłek stały - 903,
schronienie - 8,
dożywianie dzieci w szkołach - 14.325,
posiłki dla innych osób - 4.152,
zasiłki celowe specjalne - 338,
opłata za pobyt w domach pomocy społecznej - 476,
ubranie - 240,
sprawienie pogrzebu - 4,
zasiłki okresowe - 36.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Konstancin-Jeziorna w 2024 r. były długotrwała lub ciężka choroba, ubóstwo, niepełnosprawność i bezrobocie . Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony OPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że główne powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 226 rodzin, a niepieniężnymi 211 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 521 rodzin.
Program był realizowany od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. asystenci rodziny objęli opieką 34 rodziny.
Gmina Konstancin-Jeziorna otrzymała środki finansowe z Funduszu Pracy w wysokości 75.722,42 zł.
Głównym celem Programu jest wprowadzenie usług asystencji osobistej jako formy ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym dla osób z niepełnosprawnością posiadających orzeczenie.
Głównym założeniem Programu było odciążenie i wsparcie członków rodzin lub opiekunów w codziennych obowiązkach lub czasowego zastępstwa w sprawowaniu opieki nad osobą niepełnosprawną. Dzięki temu wsparciu, opiekunom osób niepełnosprawnych została zapewniona możliwość załatwienia niezbędnych spraw, regeneracji, kontaktów społecznych, czy po prostu odpoczynku.
Program był realizowany w formie świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
Do końca 2024 r. z opieki korzystało 19 osób, w tym pięcioro dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności i 14 osób dorosłych z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Łącznie w 2024 r. zrealizowano wydatki w wysokości 137.563,13 zł (koszty obsługi 2.697,32 zł).
Wsparcie dla mieszkańców Gminy Konstancin-Jeziorna polegało na zapewnieniu dzieciom do 7 roku życia, uczniom do czasu ukończenia szkoły średniej oraz osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zwłaszcza osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym – pomocy w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.
W 2024 r. w ramach realizacji programu pomocą w formie gorącego posiłku objęto 153 mieszkańców (132 dzieci i 21 osób dorosłych).
Program realizowany był poprzez zwrot kosztów posiłku serwowanego przez stołówki szkolne, dla osób dorosłych ciepły posiłek był dowożony do miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
W 2024 r. program realizowano wypłacając również świadczenie pieniężne, które w ramach decyzji administracyjnej przyznano 49 osobom.
Na realizację powyższej uchwały przeznaczono w 2024 r. roku ogółem 314.406,97 zł, z czego środki własne gminy to 125.762,79 zł.
Pomocą w formie usług opiekuńczych w 2024 r. były objęte 119 osób. Usługi świadczyło 19 opiekunek.
Łączny koszt świadczonych usług wyniósł 1.698.797,61 zł.
Pomoc stacjonarna realizowana jest za pośrednictwem Domu Pomocy Społecznej. W 2024 r. w DPS przebywało 47 osób. Łączne wydatki na ten cel ukształtowały się na poziomie 2.634.198,08 zł.
Dodatek mieszkaniowy
W 2024 r. wydano łącznie 195 decyzji, w tym 162 decyzji przyznające dodatek mieszkaniowy. Wypłacono łącznie 1 063 świadczeń. Kwota wypłaconych dodatków mieszkaniowych wyniosła 325.343,05 zł.
Bon energetyczny
Na realizację zadania Wojewoda Mazowiecki przyznał dotację w wysokości 235.862,00 zł z czego wykorzystano kwotę 234.374,91 zł.
Dodatek osłonowy
Dodatek był przeznaczony dla osób, które najbardziej odczuły podwyżki cen prądu i gazu. O dopłatę mogły ubiegać się tylko gospodarstwa domowe, które spełniały kryterium dochodowe . Był elementem Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej. Do końca 2024 r. wypłacono dodatki w łącznej kwocie 78.536,67 zł.
Refundacja podatku VAT
O zwrot podatku VAT za gaz mogły ubiegać się gospodarstwa domowe, które używają gazu do celów grzewczych. Do 31.12.2024 r. wydano 129 informacji o przyznaniu świadczenia oraz wydatkowano na ten cel łączną kwotę 51.379,28 zł.
Głównym celem programu była poprawa funkcjonowania rodzin w środowisku lokalnym. Wsparcie rodziny i dziecka w środowisku opierało się na:
prowadzonej z rodziną pracy socjalnej,
pracy asystenta rodziny,
zapewnieniu opieki dzieciom w placówce wsparcia dziennego,
pracy Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
aktywizacji zawodowej,
możliwości uczestniczenia w zajęciach terapeutycznych w Ośrodku Pomocy Społecznej,
prowadzonych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
a także wsparciu oświatowych, placówek kulturalnych, klubów sportowych.
Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program wieloletni „Senior+” na lata 2021-2025. Moduł II – „Zapewnienie funkcjonowania Klubu „Senior+”.
Na realizację programu Gmina otrzymała dotację w wysokości 53.833,00 zł. Łączny koszt funkcjonowania Klubu Senior + wykazany został w kwocie 193.452,09 zł.
Klub „Senior+” przy ul. Walentynowicz 24 w Konstancinie-Jeziornie prowadzi działalność zgodnie z Regulaminem Klubu „Senior+” uchwalonego Uchwałą Nr 570/VIII/47/2022 z dnia 26 października 2022 r. i uchwałą w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w Klubie „Senior+” w Konstancinie-Jeziornie przyjętego Uchwałą Nr 571/VIII/47/2022 r. z dnia 26 października 2022 r.
W klubie jest 30 miejsc dla seniorów 60+ z gminy Konstancin-Jeziorna nieaktywnych zawodowo. Zajęcia odbywały się we wszystkie dni robocze od 9.00 do 13.00. Wyjścia do kina, teatru, koncerty odbywały się w godzinach popołudniowych.
Do Klubu „Senior +” w okresie od stycznia 2024 r. do grudnia 2024 r. zapisało się 37 osób. Stałych członków klubu „Senior+” jest 30 osób. 7 osób jest na liście rezerwowej i czekają na przyjęcie.
W ramach urozmaicenia oferty zajęć odbywały się również zajęcia prowadzone przez Kierownik Klubu Senior+ tj. rozgrywki brydżowe, gry planszowe, logiczne, puzzle, seanse filmowe, przegląd prasy oraz zajęcia prowadzone w ramach wolontariatu - zajęcia edukacyjne: obsługa smartfona dla osób w wieku 60+ przeprowadzone przez Fundację "Zaczyn" oraz technika makijażu przeprowadzone przez przedstawiciela firmy Sephora. W siedzibie klubu Senior + odbyły się obchody Dnia Pracownika Socjalnego roku 2024.
Pomoc psychologiczna dla mieszkańców - w 2024 r. stworzono specjalne pomieszczenie do psychoterapii i warsztatów dla rodzin. Dzięki temu możliwe było zaoferowanie mieszkańcom nowych form pomocy.
Na terenie Mirkowa działa również świetlica środowiskowa prowadząca zajęcia dla dzieci i młodzieży, nad którą nadzór sprawuje Gminny Wydział Oświaty, Kultury i Zdrowia.
19.06.2024 r. - osiedlowy Dzień Dziecka w Mirkowie. Członkowie Klubu Senior Plus brali czynny udział w wydarzeniu. Organizatorem był UMiG Konstancin-Jeziorna.
24.10.2024 r. - obchody Dnia Seniora 2024.
Akcja "Choinki Pełne Marzeń".
Działania OPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Refundacja kosztu pobytu dziennego oraz wyżywienia Uchodźców z Ukrainy - realizowane były wypłaty z tytułu zwrotu kosztów zakwaterowania i wyżywienia uchodźców z Ukrainy. W 2024 r. zrealizowano wydatki w łącznej wysokości: 1.270.144,00 zł. Liczba wypłaconych świadczeń: 31.604.
Nadanie numeru PESEL - poniesiono wydatki: 8.089,53 zł.
Świadczenie 300,00 zł - wypłacono 28 świadczeń w łącznej wysokości równej 8.568,00 zł.
Świadczenia pieniężne i niepieniężne - w 2024 r. pokryto również podobnie jak w latach poprzednich koszty posiłków dla dzieci z Ukrainy w przedszkolach i szkołach, zasiłki celowe oraz zasiłki stałe w wysokości łącznej 53.708,49 zł.
Świadczenia rodzinne - do końca grudnia 2024 r. na wypłatę świadczeń rodzinnych dla obywateli Ukrainy wypłacono łącznie 772 świadczenia wydatkując kwotę: 300.727,03 zł.
Stypendia i zasiłki dla uczniów - środki z Funduszu Pomocy dla uczniów z Ukrainy – 5.259,30 zł.
W ramach otrzymanej dotacji (środki z budżetu własnego gminy) na pokrycie kosztów posiłków, które przekraczają kryterium dochodowe i nie kwalifikują się do pokrycia ze środków FPU, wydatkowano 11.724,00 zł. Wydatki na posiłki nie przekraczające stypendium pokryte były ze środków FPU i wyniosły 53.708,49 zł.
W celu realizacji wsparcia dla obywateli Ukrainy w zakresie świadczeń z pomocy społecznej podjęto następujące działania:
wypłata zasiłków stałych przysługujących z tytułu wieku lub z tytułu legitymowania się orzeczeniem o niepełnosprawności;
wypłata zasiłków celowych;
dożywianie dzieci w szkołach i przedszkolach;
obywatele Ukrainy mieli również możliwość skorzystania z bezpłatnej pomocy psychologicznej lub wsparcia pracowników socjalnych;
z Funduszu Pomocy wydatkowano również środki na:
potwierdzenie tożsamości obywatelom Ukrainy – 199,26 zł;
nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy – 7.890,27 zł;
edukację dzieci z Ukrainy – 1.502.869,00 zł.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki Gminy Konstancin-Jeziorna w tym zakresie wynikają z ustawy o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły niecały 1 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania świetlic środowiskowych oraz Punktu Konsultacyjnego, oferującego mieszkańcom gminy wsparcie terapeuty, kuratora sądowego, psychologa do spraw przemocy w rodzinie.
W trudnych chwilach życia wsparcie i pomoc mieszkańcy mogli otrzymać m.in. w Centrum Zdrowia Psychicznego dla czy Uzdrowisku Konstancin w Oddziale Psychiatrycznym dla Dzieci i Młodzieży.
Mieszkanki Konstancina-Jeziorny mogły skorzystać z bezpłatnych badań mammograficznych w mobilnym mammobusie LUX MED Diagnostyka.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.
Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.